noaberschap
Onlangs is erwtensoep opgenomen op de lijst van immaterieel erfgoed. Persoonlijk vind ik dit een mooie plek voor mijn lievelingsmaaltje. Al zolang ik me kan herinneren staat deze lekkernij op mijn verjaardag op tafel. Heerlijk, vooral die van mijn moeder!
Maar zo zijn er voor mij nog meer zaken die toegevoegd mogen worden op de lijst van immaterieel erfgoed. Zo heb ik een grote bewondering voor de schuttersverenigingen in Nederland en hun grote waarde als het gaat om verbindingen realiseren tussen platteland en dorp en tussen oud en jong. Ik heb het geluk gehad enkele jaren bestuurslid en zelfs koning te mogen zijn van Sint Isidorus uit Oud-Dijk (Didam) Sint Isidorus overigens, die wordt gezien als de beschermheilige van de boeren. Juist hier, bij deze schutterij heb ik geleerd dat een schijnbaar onzichtbare mooie groep mensen van grote waarde is voor onze samenleving.
Woordje
Maar ook een eenvoudig woordje als noaberschop (Twents), noaberschap (Achterhoeks), nabuurschap (Nederlands) is een woord dat voor mij meteen op de lijst van immaterieel erfgoed mag. Mijn voorkeur als Achterhoeker gaat dan toch uit naar noaberschap, omdat het woordje me vooral doet denken aan de beelden uit mijn jeugd. Ik wist toen nog niet wat het woordje betekende maar ik zag de inhoud van het woordje in mijn omgeving inhoud krijgen en ervoer dat het van waarde was. Het woord staat voor een kleine, overwegend agrarische gemeenschap van noabers. Iedere noaber heeft in het noaberschap een soort van noaberplicht. Dit verplicht de andere noabers met raad en daad bij te staan. Hierbij kun je denken aan het uitlenen van een bepaalde machine, helpen bij de oogstwerkzaamheden, het regelen van een fruitmandje bij ziekte, het dragen van de kist van een overleden noaber of zetten van meibomen bij nieuwbouw en het zetten van ooievaars bij geboorte.
Noaberschap 2.0
In het lijstje van activiteiten die noabers voor elkaar kunnen doen, mis ik er nog wel één. Hoe waardevol kan het zijn als een noaber eens bij je op de koffie komt en je vraagt hoe het met je gaat op de boerderij. Hoe gaat het met de drukte, zet je het werk nog wel rond. Hoe gaat het met je gezin. Hoe vind je het dat je soms door de media negatief wordt weggezet, wat doet dit met je. Heb je nog steeds schik in het werk wat je doet. Zo kan ik een hele rij aan vragen opnoemen die een goede en vertrouwde naober aan zijn noaber kan vragen. Het kan juist heel vertrouwd zijn en toch zie ik dat de drempel hoog is om juist deze waardevolle vragen te stellen. Gelukkig ervaar ik dat het soms toch wordt gedaan en dat als de noaber dan echt hulp wil bieden, hij weet dat er een groep agrarische coaches klaar staan die zijn noaber graag kunnen en willen helpen.
Ik denk niet dat we vandaag kunnen stemmen voor een woordje op de lijst van immaterieel erfgoed, maar het zal jou niet verbazen dat ik voor het woordje noaberschap ga. En ik bedoel dan de 2.0 versie in zijn volle glorie.
Jan van der Zee
Perspectiefgerichte coach
