Wat als?
‘Wat als?’ Ik weet niet of jij je deze vraag wel eens hebt gesteld, maar ik regelmatig. ‘Wat als mijn ouders nog hadden geleefd?’ ‘Wat als niet Poetin maar Navalny president van Rusland was geweest?’ ‘Wat als ik vroeger toch boswachter was geworden?’ ‘Wat als ik mijn zin doorgedrukt had?’ ‘Was als ik gisteren andere woorden had gebruikt?’
Eerlijk gezegd kan ik me niet voorstellen dat een mens die relaties onderhoudt, zich deze vraag niet meerdere malen in het leven heeft gesteld. Wellicht mag je zelfs stellen, hoe meer relaties er in het leven zijn, hoe vaker de vraag; ‘Wat als?’
Mijn werk als mediator brengt met zich mee dat ik regelmatig op plekken kom waar na verloop van tijd deze vraag me vaak wordt gesteld. Als er na boosheid of verdriet over een bepaalde situatie inzicht komt over deze situatie, hoor ik vaak: ‘Wat als ik dit anders had aangepakt’, of ‘Dat had ik anders moeten zeggen.’
Ik kan me het tijdperk van voor de mail en WhatsApp lastig herinneren, maar ik kan me niet aan de gedachte onttrekken dat er in de tijd voor WhatsApp minder vaak de vraag naar boven kwam; ‘Wat als ik het anders had gezegd?’
Mijn vrouw heeft me dat inzicht een keer gegeven. Ik was erg boos op iemand en ik greep naar mijn mobiele telefoon en wilde hem meteen een verwoestend app berichtje sturen. Terwijl ik typte wist ik al, ‘dit geeft gedonder.’ In een opwelling vroeg ik mijn vrouw, ‘Wil je eens naar deze app kijken, kan ik deze zo versturen?’ In al haar wijsheid vroeg ze me: ‘Jan, als je op had moeten staan, naar je koude kantoor had moeten lopen, een brief had moeten pakken en deze woorden met de pen op had moeten schrijven, als je de brief in een envelop had moeten doen en er een postzegel van €1,- op had moeten plakken, als je dan je jas aan had moeten doen en door de regen en kou 900 meter had moeten lopen om deze brief op de post te doen, had je dat dan gedaan?’ Met enige tegenzin gaf ik toe; ‘Nee.’ Dus ik heb de app verwijderd en na een nachtje slaap een verbindend WhatsApp berichtje gestuurd naar de persoon in kwestie.
Ik geloof vast dat we met de komst van de mobiele telefoon veel ellende op ons afroepen, doordat we nu veel sneller woorden kunnen zenden naar heel veel mensen. We gunnen ons amper bedenktijd meer, terwijl tijd erg belangrijk is, zeker als je boos bent. Wat als mijn vader nog had geleefd, hij zou dan tegen me zeggen: “Jan, bezint voor je begint”. ‘Pa, is mis je liefde en wijsheid!!’
Hete hoofden geeft koude harten, en als je in deze situatie grote beslissingen neemt of woorden uitspreekt brengt dit vaak weinig goeds. Er is tijd nodig om af te koelen en te relativeren. Waarom ben ik boos en wat is mijn eigen aandeel in deze situatie? Een goede vriend/vriendin of je partner kan je vaak goed helpen reflecteren.
‘Wat als ik het anders had gezegd?’ Meestal stellen we deze vraag nadat er iets vervelends gebeurt of gezegd is. Wat zou de wereld er in mijn optiek mooier uitzien als we, voordat we iets zeggen, onszelf de vraag stellen; ‘Hoe zal ik de vraag stellen?’ Door je deze vraag te stellen geeft het je de tijd om na te denken om de goede woorden te vinden om uit te spreken naar je partner, buren, collega’s, ouders, kinderen en ga zo maar door.
Vier woordjes met de impact van een bom vol liefde
Maken we dan nooit meer een fout als we ons vooraf bezinnen wat we gaan zeggen? Ik weet zeker dat je minder vaak de fout in gaat, maar het gaat je weer overkomen dat je je afvraagt: ‘Wat als ik het anders had gezegd, zouden we dan geen onenigheid hebben gehad?’ In dat geval zijn de vier meest liefdevolle woordjes die ik ken van onschatbare waarde. Wat denk je zelf wat de vier meest liefdevolle woordjes zijn?
Ik denk dat veel relaties heel blijven als deze vier woordjes tijdig uitgesproken worden. Vier kleine woordjes die het verschil gaan maken tussen leven of overleven. Vier woordjes die het verschil maken tussen in het probleem blijven zitten of het probleem als sneeuw voor de zon laten verdwijnen. Vier hele kleine woordjes die in de juiste volgorde een helend effect hebben van een ongekend niveau. Maar wat zijn nou die vier woordjes?
Het liefste zou ik je er nog even op willen laten herkauwen, misschien nog wel langer dan dat ikzelf er op heb moeten herkauwen, en de impact van deze vier woordjes met eigen ogen heb gezien. Je mag er ook nog even op herkauwen. Ik eindig dit bloggie met cijfers. Als je deze cijfers in de volgorde van het alfabet zet, dan vind je de vier liefdevolle woordjes in de juiste volgorde. Misschien dat jij je dan nog eens afvraagt, ‘wat als ik deze vier woordjes had gebruikt?’
8-5-20 / 19-16-9-10-20 / 13-5 / 26-15
Jan van der Zee
Perspectiefgerichte coach
